Time Management 10th Students साठी – Exam मध्ये Marks वाढवण्यासाठी महत्वाचे! -

Class 10th हा प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या आयुष्यातील एक टप्पा आहे जिथे Board Exam चे महत्व खूप असते. Maharashtra State Board चे विद्यार्थी मेहनत तर करतात, पण योग्य Time Management नसेल तर त्यांचा परिश्रम कमी पडू शकतो. खूप वेळ अभ्यास करूनही जर वेळेचे नियोजन चुकले तर Marks Improvement कठीण होते. त्यामुळे आज आपण पाहूया की 10th Students नी कशाप्रकारे वेळेचे नियोजन केल्यास Exam मध्ये जास्तीत जास्त गुण मिळवता येतील.

अभ्यासासाठी योग्य Timetable तयार करा

10th च्या विद्यार्थ्यांसाठी सर्वात पहिले पाऊल म्हणजे Daily Study Schedule तयार करणे. अनेक विद्यार्थी दिवसाला किती तास अभ्यास करावा, कोणत्या Subject ला किती वेळ द्यावा, याबाबत गोंधळतात. एक व्यवस्थित timetable असल्यास प्रत्येक विषयाला योग्य प्राधान्य मिळते.

सकाळच्या वेळेला कठीण विषय (Mathematics, Science) घ्या.
दुपारी हलके विषय (English, History, Geography) घ्या.
रात्री Revision आणि Short Notes पुन्हा वाचा.

यामुळे दिवसाचे तास व्यवस्थित वापरले जातात आणि Time Utilization सुधारतो.

Syllabus ला छोटे भाग करा

Class 10th चे syllabus मोठे असते. एकाच वेळी संपूर्ण Chapter वाचण्यापेक्षा त्याला छोटे-छोटे भाग करा. Micro Goals ठेवल्यास अभ्यास सोपा होतो आणि ताण कमी होतो.

उदा:

एक दिवस Mathematics चा एकच Topic पूर्ण करा.
Science Part-1 मधील फक्त Definitions आणि Diagrams revise करा.
English मध्ये Paragraph Writing किंवा Grammar साठी वेगळा वेळ द्या.

अशा प्रकारे छोट्या-छोट्या टप्प्यांत syllabus पूर्ण केल्यास Exam Preparation systematic होते.

Previous Year Papers सोडवा

Time Management चा सराव करण्यासाठी Previous Year Question Papers आणि Sample Papers सोडवणे खूप महत्वाचे आहे.

पेपर सोडवताना Exam सारखी परिस्थिती तयार करा – 3 तासात पेपर पूर्ण करा.
प्रत्येक प्रश्नासाठी किती वेळ द्यायचा हे ठरवा.
कोणत्या Section मध्ये जास्त वेळ जातो ते ओळखा आणि सुधारणा करा.

यामुळे केवळ Speed वाढत नाही, तर Accuracy आणि Confidence सुध्दा वाढतो.

Revision साठी वेळ ठेवा

फक्त अभ्यास करणे पुरेसे नाही, तर नियमित Revision करणे सुद्धा तेवढेच महत्वाचे आहे. Revision ला वेळ न दिल्यास शिकलेले पटकन विसरले जाते.

दररोज रात्री 1 तास Revision ला द्या.
आठवड्याच्या शेवटी (Weekend) आठवडाभर शिकलेले पुन्हा वाचा.
Formula, Definitions आणि Important Dates साठी Short Notes तयार ठेवा.

Revision मुळे Long-Term Memory मजबूत राहते आणि Exam Hall मध्ये उत्तर पटकन आठवते.

Breaks आणि Rest चे महत्व

काही विद्यार्थी तासन्तास बसून अभ्यास करतात, पण त्यामुळे मेंदू थकतो. त्यामुळे Pomodoro Technique किंवा 45-50 मिनिटांचा अभ्यास + 10 मिनिटांची Break अशी पद्धत वापरा.

Break दरम्यान हलके व्यायाम करा, चालायला जा किंवा पाणी प्या. Mobile किंवा TV वर वेळ वाया घालवू नका. यामुळे Concentration टिकून राहते आणि अभ्यासाची Productivity वाढते.

Exam दरम्यान Time Management

फक्त तयारीच नाही, तर Exam Hall मध्येही वेळेचे नियोजन महत्वाचे आहे.

सुरुवातीला Question Paper व्यवस्थित वाचा (5 मिनिटे).
सोप्या प्रश्नांना आधी उत्तर द्या, नंतर कठीण प्रश्न सोडवा.
शेवटच्या 10-15 मिनिटात उत्तरपत्रिका पुन्हा तपासा.

ही पद्धत वापरल्यास चुका कमी होतात आणि Exam मध्ये Marks वाढण्यास मदत होते.

Digital Tools चा योग्य वापर

आजकाल विद्यार्थ्यांकडे भरपूर Resources आहेत – Recorded Lectures, Online Quizzes, Shorts Videos वगैरे. पण ह्याचा योग्य वापर न झाल्यास वेळ वाया जातो. त्यामुळे:

Online Videos ठराविक वेळेतच बघा.
Mobile वर Social Media वापरण्याऐवजी Study Apps वापरा.
Doubt Clearing Sessions ला प्राधान्य द्या.

यामुळे Technology तुमच्या शिक्षणाला Support करते, Distract नाही.

Self-Motivation जपणे

Exam ची तयारी करताना विद्यार्थ्यांचा Self-Motivation टिकवणे हे Time Management इतकेच महत्वाचे आहे. प्रत्येक दिवसाला लहान Goal ठेवा आणि पूर्ण केल्यावर स्वतःला Appreciate करा. Mentor Sessions, Group Study किंवा Guidance घेतल्यास आत्मविश्वास टिकून राहतो.

10th Board Exam ही विद्यार्थ्यांसाठी एक Turning Point आहे. योग्य Time Management असेल तर केवळ अभ्यास सोपा होत नाही, तर Exam Hall मध्ये Confidence वाढतो आणि Marks मध्ये नक्कीच वाढ होते. Disha Digital सारख्या Learning Platforms वर उपलब्ध Recorded Content, One-Shot Sessions, Practice Papers आणि Expert Guidance चा योग्य वापर करून विद्यार्थी त्यांच्या अभ्यासाला दिशा देऊ शकतात.

लक्षात ठेवा – मेहनत महत्वाची आहेच, पण मेहनतीला योग्य वेळेचे नियोजन मिळाले तर यश नक्कीच मिळते!